Mama Mind
 

De rol van de werkgever bij een miskraam

Een miskraam is zwaar om mee te maken. Zowel fysiek als mentaal. Vrouwen gaan er allemaal op hun eigen manier mee om en bewandelen een eigen ‘verwerkingsweg’. Die weg begint vaak bij het fysieke gedeelte en loopt vervolgens over naar de mentale verwerking.

“Ik voel eigenlijk niets, mijn hoofd is gewoon leeg”, vertelde Anna* onlangs tegen mij. Haar miskraam was nog maar een paar dagen begonnen. Ze had bedacht dat ze vandaag ‘gewoon’ thuis wilde gaan werken. Maar het lukte niet. Er kwam niets uit haar vingers. Het hoofd was leeg. “Logisch,” vertelde ik haar “je lichaam is druk bezig en je hoofd houdt zich even stil. Straks is je hoofd weer aan de beurt”.


De werkgever: held of hork?

Er bestaan werkgevers die totaal geen flauw benul hebben van de impact van een miskraam op het leven van een vrouw. Toen ik via LinkedIn las dat er een werkgever was die zei: “Kun je niet even wachten tot na kerst met je curettage?” (Heijnen, 2020[1]) viel mijn mond van verbazing open. Sterker nog, ik kon wel huilen. Dat dit soort opmerkingen vandaag de dag nog worden gemaakt!

Gelukkig zijn er ook werkgevers die wel oog hebben voor hun medewerkers die een nare gebeurtenis als dit door moeten maken. Anna vertelde dat ze het haar leidinggevende toch maar verteld had en dat zij gezegd had dat ze de desbetreffende week in ieder geval niet hoefde te komen. Eerst maar eens kijken hoe een en ander zich ontwikkelt. Heel fijn, dat geeft een vrouw rust om het fysieke gedeelte door te maken. Ook Jolanda* heeft veel steun gehad aan haar werkgever. Ze vertelde dat de stap om weer te gaan werken veel makkelijker was omdat haar bazin en collega’s zo lief voor haar waren.


Waarom is aandacht voor de miskraam belangrijk?

Voor werkgevers kan het moeilijk zijn om te reageren op een miskraam van een medewerkster. Soms zit er eigen verdriet, soms is het onwetendheid. Hoe dan ook, je medewerkster verdient een werkgever die haar ziet.

De mentale verwerking van een miskraam kost tijd. Het verlies kan veel impact hebben op het zelfvertrouwen van de vrouw. Vrouwen kunnen een schuldgevoel krijgen en kunnen het vertrouwen in hun lichaam kwijtraken. Ook op relationeel niveau doet een miskraam veel. Denk aan vriendinnen waarvan de zwangerschap wél goed gaat, partners die hun verdriet op hun eigen manier verwerken en familie die soms heel laconiek over het verlies kan praten. Daarnaast valt het toekomstbeeld die de vrouw voor zichzelf geschetst had in duigen, waarbij meestal de kinderwens aanwezig blijft (Van Kreij, 2018[2]). Dit moet opnieuw gevormd worden.


Al deze zaken kosten veel energie in het hoofd van de vrouw. Echt effectief werken zit er vaak niet bij. Dat blijkt ook uit het ervaringsverhaal van Simone in ‘Spuug op je blouse’ (2019[3]). Zij maakte spijtig genoeg drie keer een miskraam door. De eerste twee keer waren haar collega’s niet op de hoogte, maar bij de derde keer wel. Ze was verbaasd door alle hulp die ze kreeg! Haar werkzaamheden werden overgenomen en ze had zowaar de ruimte om haar verlies te verwerken. Wat duidelijk uit haar verhaal op te maken is, is dat ze deze verwerking gemist had bij haar eerste twee miskramen. Ze durfde alleen zelf niet om ruimte te vragen op het werk. Ze is vier weken thuis geweest (drie weken verlof en een week vakantie) en kon daarna ook weer voor 100% aan de slag. Een stuk beter dan de keren ervoor, waarbij ze haar gevoelens en werk maar een beetje moest combineren. De rust bij deze laatste miskraam heeft haar laten ervaren hoe goed dit is.

Petra* vertelde dat ze lichamelijk niet zo lang last heeft gehad van haar miskraam. Mentaal wel. Zelfs tot in de 1e helft van haar 2e zwangerschap was ze angstig. Haar derde zwangerschap eindigde ook niet goed en nu bij haar 4e zwangerschap is er weer angst.

Deze angst kan overslaan naar een posttraumatisch stresssyndroom (PTTS). Uit onderzoek blijkt dat 38% van de vrouwen die een miskraam of buitenbaarmoederlijke zwangerschap doorgemaakt heeft, na drie maanden symptomen van PTTS vertoont (Van Kreij, 2018[4]). Met als gevolg een hoger ziekteverzuim. Maar ook een werkneemster die slecht in haar vel zit en op die manier niet het beste uit zichzelf kan halen.


Wat kun je doen als werkgever?

Als werkgever sta je in een situatie als deze echt aan de zijlijn. Veel vrouwen geven aan dat ze te vroeg weer zijn aan werken en helemaal geen tijd hebben genomen voor de situatie. Als werkgever kun je hier een beschermende rol in spelen. Wanneer je werkneemster aangeeft dat ze een miskraam doormaakt, overleg dan goed met haar wat ze wil. Door de vrouw tijd te geven haar miskraam te ervaren begint het verwerkingsproces al.


Sommige vrouwen willen zelf graag doorwerken, werken leidt af van de situatie. Ook Petra werkte door. Zij had haar werkgever wel op de hoogte gebracht van de situatie, omdat de medicatie die je moet nemen best heftig kan zijn.

De werkgever van Petra reageerde medelevend en gaf haar de optie om thuis te blijven. Als een vrouw toch graag door wil werken, kun je als werkgever neigen om hierin mee te gaan. Eigen keus? Dit heeft de voorkeur niet. Petra geeft aan dat ze toch te snel weer aan het werk gegaan was. Wellicht als haar werkgever haar toch dringend had geadviseerd naar huis te gaan, was ze wel thuis gebleven en had ze dit gevoel misschien niet gehad.


Hierbij aansluitend: geef de tijd. Wanneer een vrouw een miskraam krijgt is het goed om even op de rem te trappen. In slowmotion verder gaan en aandacht geven aan het geheel. Aandacht heelt heel veel wonden (soms sneller, maar in ieder geval beter). Dat de verwerking tijd kost komt ook naar voren in het verhaal van Jolanda*. Het is iets wat voor altijd in je hoofd blijft zitten. Ze vertelt: “Nu, na 13 jaar, laat ik een tattoo zetten om het af te sluiten”.

Zorg dat je als werkgever op de hoogte bent van het proces van het hebben van een miskraam. Je kunt dan echte verhelderende vragen stellen en medeleven tonen. Een vrouw voelt zich dan ook serieus genomen.


Vraag de medewerkster wat zij wil, wat betreft het contact. In principe hoeft ze niet te vertellen waarom ze ziek is. Toch zullen sommige vrouwen het wel vertellen aan hun werkgever. Vraag dan niet te pas en te onpas hoe het gaat, maar vertel wat een optie zou kunnen zijn om toch aan dacht te kunnen geven aan de situatie. Geef bijvoorbeeld aan dat je over een maand na de start van het werk vraagt hoe het gaat en rond de drie maanden nog eens en dat je dan het balletje weer bij haar legt. Doe dit dan ook.

Vraag vooral niet ‘of ze al weer zwanger is’. Een reden waarom vrouwen niet vertellen dat ze een miskraam hebben gekregen, is dat iedereen dan weet dat ze een kinderwens hebben op de kortere termijn. Dit soort vragen kunnen dan erg storend of ronduit brutaal zijn. Misschien lukt het niet, misschien is ze inderdaad al weer zwanger en wil ze het nog even voor zichzelf houden. Met een rode boei ‘nee’ zeggen valt dan natuurlijk wel op.


Verwijs door als je merkt dat een medewerkster niet goed verder kan en bijvoorbeeld symptomen van PTTS vertoont. Typische klachten hiervan kunnen zijn: spanning en onrust (o.a. prikkelbaar zijn, slechte concentratie en slecht slapen), het herbeleven van gebeurtenissen, situaties vermijden vanwege de emoties die op kunnen komen en desinteresse in zaken waar eerst wel interesse voor was (thuisarts.nl, 2016[5]).


Vond u dit een interessant artikel? Deel dit artikel dan via uw sociale kanalen.


Mama Mind kan helpen bij de begeleiding van uw medewerksters. Een traject ‘verliesbegeleiding bij een miskraam’, kan helpen bij het verwerken van een miskraam om met een vernieuwde blik, en wat extra bagage in de achterzak, naar de toekomst te kijken. 
Daarnaast heeft Mama Mind de 'Verwerkingskaart Miskraam' in haar assortiment. Via de webshop is deze te bestellen. Een mooie attentie om te geven aan elke vrouwelijke collega die een miskraam door moet maken. 


Daarnaast kun je als bedrijf ook investeren in het geheel 'ouder vriendelijk' maken van je bedrijf. Mama Mind biedt hiervoor consultancy en training. Lees hier meer.


*De namen in dit artikel zijn gefingeerd in verband met de privacy van de geïnterviewden.

[1] Heijnen, I. (4 juni 2020) [linkedInbericht] https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6674356887409958912/?commentUrn=urn%3Ali%3Acomment%3A(activity%3A6674275739975589888%2C6674356763053060096)

[2] Van Kreij, M. (2018) Begeleiding van vrouwen met een miskraam. Lannoo NV, Tielt.

[3] Heijnen, I (2019) Spuug op je blouse Drukkerij: Boekengilde

[4] Van Kreij, M. (2018) Begeleiding van vrouwen met een miskraam. Lannoo NV, Tielt.

[5] Thuisarts.nl (2016) Ik heb een posttraumatische stressstoornis [online] verkregen op 4 juni 2020 via: https://www.thuisarts.nl/posttraumatische-stress-stoornis/ik-heb-posttraumatische-stress-stoornis#wat-zijn-de-verschijnselen-van-ptss





 
 
 
E-mailen
Bellen
Instagram